Max Weber’s thesis on the decisive influence of Protestant ethic on the formation and development of modern capitalism has become one of the best-known and widely shared canonical claims in social sciences. Since its publication at the beginning of the 20th century, this thesis, supported by subsequent great works by the German classic, has rarely been the subject of major controversy. The work of correcting Weber’s thesis was undertaken in the late 20th century by Michael Novak. Novak’s correction is not (...) confrontational, but complementary. The American thinker abandons the research area of minority Protestant communities, which caught Weber’s attention, and undertakes an analysis of the broader religious tradition, developing both before and after the Reformation. In particular, the achievements of Pope John Paul II, interpreted by Novak in terms of the renewal of a liberty current of Catholic social thought, provide important corrective data. (shrink)

Among contemporary authors whose philosophical and social thought can be regarded as universalistic, Karol Wojtyła, who became the Pope John Paul II, seems to hold a particular place. An attempt to present the thought of Karol Wojtyła/John Paul II in universalistic categories has been recently made by thePolish philosopher and political scientist Arkadiusz Modrzejewski. The article discusses the advantages and drawbacks of his proposition.

The study analyses the readability and clarity of economic specialised texts on supplementary individual pensions. The research includes agreements on individual pension products available on the Polish market at the beginning of 2017. The level of comprehensibility of language has been assessed using the “Jasnopis” application, based, among others, on the FOG index, while the structure of the content of the agreements has been assessed by an expert linguist (the expert linguist is one of the authors of this and a (...) number of other publications on clear and understandable texts). In addition, one of the texts was subject to a survey, the so-called cloze text, which provided more accurate information about readability for a specific reader group. The results obtained allow the conclusion that the language of agreements on individual pension products is very difficult and their understanding requires higher education or expertise in the field of finance. (shrink)

Jan Wagilewicz (1811–1866), kojarzony dziś głównie z „Ruską Trójcą”, to związany z Galicją XIX-wieczny pisarz i uczony, który zasłużył się dla dwóch obecnych na tym terenie kultur: polskiej i ukraińskiej. Tworzył w dwóch językach, popierając przede wszystkim ideę wspólnoty Słowian. Ukraińcy uważają go nadal za „ojca nowoczesnej literatury ukraińskiej” i „budziciela ducha narodowego”, Polacy zapomnieli o jego zasługach. Wagilewicz, uznawany niegdyś za geniusza nauki i tytana pracy, niewiele swoich dzieł zdążył ogłosić drukiem. Artykuł jest wynikiem przeprowadzonej przeze mnie w Lwowskiej (...) Narodowej Naukowej Bibliotece imienia Wasyla Stefanyka kwerendy oraz wnikliwych studiów nad literaturą. Przedstawiam w nim dotychczasowy stan badań nad spuścizną Jana Wagilewicza w Polsce i Ukrainie oraz porządkuję wiedzę na temat publikacji uczonego i dzieł pozostających nadal w rękopisie – dołączając ich obszerny spis, którego w polskim piśmiennictwie naukowym brakowało. Artykuł wraz z bibliografią stanowi solidną podstawę, na której można oprzeć dalsze badania nad twórczością Wagilewicza, mogące również doprowadzić do edycji najważniejszych jego prac, takich jak „Symbolika” czy „Demonologia słowiańska”. (shrink)

The main goal of our study was to investigate the role of insight into one’s own biases in the process of hypothesis validation in accordance to the two fundamental social perception domains on the example of confirmation bias. The study was conducted on a group of 593 participants with the use of a confirmation bias procedure, a free recall procedure and the Metacognitive Self scale. We manipulated with the domain and the value of information given to the respondents. We suspected (...) that individuals with a high metacognitive self, in opposition to low metacognitive self ones, would not process the given information according to the two fundamental social perception domains. The results verified the existence of an interaction effect of the metacognitive self and the domain of the information given about a perceived person on the susceptibility to follow the confirmation bias. Contrary to the low metacognitive self individuals, who show a higher tendency for the confirmation bias within the competence than the community domain, persons with a high insight into their own biases express the same level of confirmation bias in no respect to the domain of the information. The value of the information has no significant influence. (shrink)

En el mundo occidental, la primera figura que encarna el arquetipo del mediador sapiencial entre la comunidad humana y lo divino es, sin duda, Pitágoras de Samos. Las implicaciones de las doctrinas de este chamán en la historia de las ideas son enormes, pues sus invenciones abarcan todos los campos del saber: matemáticas, astronomía, filosofía, retórica, política, adivinación, medicina y religión. Nada escapa a este sabio griego, al que se atribuye un famoso teorema matemático, las escalas musicales y la idea (...) de la inmortalidad del alma. La primera parte del libro se ocupa de estudiar a Pitágoras como figura carismática y legendaria, la colección de sus enseñanzas, sus aspectos mánticos y políticos y, finalmente, la tradición pitagórica entre la realidad y la falsificación. En la segunda parte se presenta por primera vez, en una nueva traducción anotada, una recopilación de todas las biografías del filósofo: las escritas por Porfirio de Tiro, Jámblico de Calcis y Diógenes Laercio, y, como novedad, la más antigua que se conserva, redactada por el historiador griego Diodoro de Sicilia (s. I a.C.), y la del patriarca Focio de Constantinopla (s. IX). Todo ello, junto a la colección de máximas pitagóricas de origen tardío, llamada Versos de oro, así como el epítome de la enciclopedia bizantina Suda (s. X), forma el presente corpus biográfico-doctrinal de Pitágoras, que era una labor pendiente en el panorama bibliográfico español. David Hernández de la Fuente (Madrid, 1974) es escritor y profesor universitario, especializado en religión griega, antigüedad tardía e historia del platonismo. Doctor en filología clásica y sociología, es autor de los ensayos Oráculos griegos (Alianza) y Bakkhos Anax (CSIC), así como de numerosos artículos en revistas académicas y ediciones de autores clásicos, y ha coordinado la obra colectiva New Perspectives on Late Antiquity (Cambridge Scholars Pub.). Como autor de narrativa ha publicado Las puertas del sueño (Premio de Arte Joven 2005 de la Comunidad de Madrid), Continental (2007) y A cubierto (Premio Diputación de Valencia 2010). Memoria mundi 59 Isbn: 978-84-938466-6-4 440 páginas. (shrink)

En la crítica platónica al relativismo de Protágoras en el Teeteto se pueden distinguir dos ámbitos: el plano del aparecer conforme a la percepción y el plano del aparecer que dirige la acción. Held reconstruye los argumentos de dicha crítica, al tiempo que intenta mostrar cómo Platón proyecta superar ambas formas de relativismo, descubriendo que la base de la crítica es el pensamiento de las Ideas. En contraste, Held sugiere dos perspectivas distintas desde las cuales podría intentar superarse la tesis (...) de Protágoras: Heráclito y Aristóteles. Finalmente, se llama la atención sobre el camino que deja abierto el diálogo respecto al vínculo existente entre filosofia práctica y teórica, pues ambas tienen como raíz común el aparecer. (shrink)

Przedmiotem artykułu jest recepcja filozofii Schopenhauera w Czarodziejskiej górze – najbardziej znanej powieści Tomasza Manna. Wpływ Schopenhauera na twórczość Manna jest sprawą znaną i omawianą w różnych kontekstach przez historyków literatury niemieckiej. W tym przypadku relacja głównych protagonistów powieści Hansa Castorpa i Kławdii Chauchat, zostaje przedstawiona jako literacka „ilustracja” doktryny filozofa. Tomasz Mann posługuje się „mistyką ciała” jako próbą doświadczenia Schopenhauerowskiej transcendencji. Analogiczną funkcję w oparciu o estetykę Schopenhauera wypełnia w powieści muzyka. Czarodziejska góra zostaje ukazana jako przykład koncepcji artystycznej (...) wyrosłej z systemu filozofa, choć traktowany jest on raczej jako punkt wyjścia, a nie jako cel. (shrink)

This essay opens the Special Issue of the International Journal for the Semiotics of Law entitled “Legal Languages and Legal Communication” devoted to issues in translating, interpreting and teaching legal languages and legal communication. This volume of the International Journal of the Semiotics of Law comprises twelve articles which might be grouped into three categories of problems i.e. culture in legal translation and interpretation, legal discourse and/in legal communication and teaching legal languages and legal communication. The first section refers to (...) issues connected with legal terminology and the impact legal culture has on the quality of translation and interpretation (Kordić in Int J Semiot of Law 36 (4); Janigova in Int J Semiot of Law 36 (4); Matulewska and Oh in Int J Semiot of Law 36 (4)). The second part focuses on the question of legal discourse with a special emphasis on its role in legal communication (Więcławska in Int J Semiot of Law 36 (4); Alwazna in Int J Semiot of Law 36 (4); Hadryan and Rutecka-Góra in Int J Semiot of Law 36 (4); Orts in Int J Semiot of Law 36 (4); Cudowska in Int J Semiot of Law 36 (4); Górska and Juzaszek in Int J Semiot of Law 36 (4) and Grieshofer in Int J Semiot of Law 36 (4)). The third and last section of the special issue is dedicated to question of instructing legal languages and legal communication and, mainly tackles the problem of designing curricula of English for Legal Purposes in such a way so as to equip legal professionals with such linguistic competences, knowledge and skills that are most valuable for their work (Bhatia in Int J Semiot of Law 36 (4); Chiknaverova in Int J Semiot of Law 36 (4)). (shrink)

1. Eutifrón, Apología, Critón, "Trasiḿaco," Protágoras y Gorgias.

A través de la historia de la antigua filosofía griega hubo algunos pensadores que, habiendo envejecido bastante, decidieron suicidarse por inanición. Demócrito, Anaxágoras, Zenón de Citio, Dionisio, Demonacte son los filósofos que consideraron su vejez como la edad propicia (Kairós) para morir voluntariamente de inanición. Esta clase de suicidio podría considerarse como una lectura tendenciosa de la doctrina escéptica de la epojé ("suspensión del juicio''). Parece que los estoicos la malinterpretaron así. Basado en los suicidios de Cleantes, Dionisio y Demonacte, (...) el autor de este artículo piensa que pudiera haber un nexo ideológico y oculto entre cómo reconocer el momento justo para (v.gr.) suicidarse y la suspensión del juicio propuesta (v.gr.) por Arcesilao de Pítana. (shrink)

The subject of the article is the contacts of Polish queens with the sanctuary of Our Lady of Częstochowa at Jasna Góra Monastery. The considerations are based on the archival materials stored in the Archives at Jasna Góra and the literature on the subject. In the Jasna Góra archives, books were used, in which votive gifts donated by the faithful to the Jasna Góra sanctuary were entered. The analytical method was used in the work. Most of the Polish queens had (...) contacts with the Jasna Góra sanctuary. Some of the queens made pilgrimages to the sanctuary in person, others offered devotional gifts and votes. The most frequent contacts with Jasna Góra were: Ludwika Maria, spouse of Władysław IV and Jan Kazimierz, Maria Kazimiera, spouse of Jan III Sobieski, Maria Eleonora, spouse of Michał Korybut Wiśniowiecki, and Maria Józefa, spouse of August III Wettin. The other queens had more modest contacts with Jasna Góra. All the rulers offered liturgical vestments, jewelery and financial donations. Ludwika Maria and Maria Józefa showed the greatest attention to the Jasna Góra sanctuary. However, the piety of the rulers resulted not only from their personal faith, but also from the norms and principles adopted in a given era in expressing religiosity. (shrink)

Częstochowa, której początki sięgają XI wieku, jest miastem położonym w województwie śląskim. Prawa miejskie otrzymała w 1356 roku. To największe centrum kultu religijnego w Polsce, do którego w 2022 roku przybyło z całego świata 2,5 mln pielgrzymów, a ich celem była Jasna Góra. Częstochowa jest miastem akademickim, rozwijającym się ośrodkiem kultury i sztuki. Artykuł poświęcony jest zarówno historycznym, jak i współczesnym obiektom Częstochowy, których najważniejszą wartością jest ich wymiar symboliczny. Autorka zaprezentowała obiekty religijne, architektoniczne, artystyczne, które są upamiętnieniem ważnych postaci (...) dla historii miasta związanych z literaturą, teatrem, malarstwem, rzeźbą oraz działalnością społecznikowską na rzecz mieszkańców. Przedmiotem badań jest analiza pod kątem przeobrażeń współczesnych znaczeń i symboli, którym poddana została przestrzeń krajobrazowa jednej z najsłynniejszych arterii miejskich, jaką jest Aleja Najświętszej Maryi Panny. Tematyka badań dotyczy analizy przykładów obiektów artystycznych zlokalizowanych na obszarze głównej arterii miasta oraz sąsiadującego z nią Starego Rynku położonego w dzielnicy zwanej Starym Miastem, którymi przemieszczają się nie tyko mieszkańcy i turyści, ale także rzesze pielgrzymów krajowych i zagranicznych zmierzających do dominującego w krajobrazie miejskim Sanktuarium Jasnogórskiego. W tej przestrzeni miejskiej znalazła swoje miejsce także sztuka, którą uznano za dobre tło i scenę dla działań artystycznych w postaci m.in. rzeźb, pomników i murali upamiętniających twórczość artystów, tworząc w ten sposób przestrzeń do rozmyślań, emocji i wspomnień. Artykuł kończą rozważania, czy we współczesnych czasach można połączyć dążenie do tworzenia nowoczesnej przestrzeni publicznej z zachowaniem ciągłości historycznej i niezaprzeczalnych miejskich wartości. (shrink)

För att kunna känna igen liv när vi hittar det och för att veta hur vi skall leta behöver vi ha en uppfattning om vad liv är. Att försöka konstruera en definition av liv hjälper oss också att formulera våra tankar kring vad liv är. De flesta av oss har nog en intuitiv uppfattning av vad liv är, och kan i de flesta situationer utan problem skilja ut vad som är levande från vad som inte är det. Det finns dock (...) situationer när det inte är fullt så enkelt. Man är till exempel inte överens om huruvida virus är liv. Virus kan föröka sig och genomgår evolution men de har ingen egen metabolism vilket många hävdar är en nödvändig egenskap för att vara levande. Numera finns det också datorprogram som har vissa egenskaper gemensamma med sådant som vi normalt kallar liv. De kan till exempel föröka sig och genomgå en slags evolution. Däremot är de inte uppbyggda av DNA, och dessutom är de ju tillverkade av oss. Trots detta finns det de som vill hävda att datorprogram kan vara levande. Å andra sidan finns det desto fler som förnekar det. Många förnekar också att levande datorprogram alls är möjligt. De som gör det kan till exempel hävda att liv måste ha en viss form av kemisk bas eller vara ett resultat av naturligt urval i motsats till urval baserat på regler som vi människor har konstruerat. När man diskuterar utomjordiskt liv så blir det ofta ännu svårare att avgöra vad som är levande än när vi diskuterar liv här på jorden. Utomjordiskt liv kommer förmodligen att vara väldigt olikt det vi normalt kallar liv men någonting bör det ju ha gemensamt med livet på jorden för att det skall vara befogat att använda beteckningen liv om båda. När man letar efter liv i extrema miljöer här på jorden, och i ännu högre grad när man letar efter liv på andra himlakroppar, är det av avgörande betydelse att man har någon slags uppfattning om vad liv är. Det finns framför allt två skäl till det. Det ena är att man behöver kunna avgöra om det man hittar är liv. Det andra är att vi behöver bestämma oss för hur och var vi skall leta (resurserna för att leta efter liv är ju inte obegränsade). Man behöver till exempel välja rätt slags instrument som reagerar på rätt saker. För att kunna göra det behöver man veta vilka egenskaper man skall leta efter, det vill säga man behöver veta vad liv är. (shrink)

I denna artikel kommer jag att ge en översikt över olika argument som ger stöd för slutsatsen att biologisk mångfald per se är värdefullt och bör bevaras. Ett vanligt argument vilar på premissen att biologisk mångfald har egenvärde, men premissen är svår att göra rimlig och får lätt kontraintuitiva följder. Utöver det kommer jag även att kritiskt granska instrumentella värden, relationella värden, och vad som här kallas ’miljöspecifika’ värden. I den sistnämnda kategorin ingår begrepp som naturlighet och naturvärde. Dessa definieras (...) ofta med ’frånvaro av avsiktlig mänsklig påverkan’ som ett nödvändigt villkor. Det kan finnas goda skäl att nyansera såväl instrumentellt värde som definitionen av naturvärde för att tillåta mänsklig påverkan som främjar biologisk mångfald utan att en värdeminskning sker. (shrink)

From December 2001 till December 2004, the Science, Innovation and Media Department of the Ministry of the Flemish Community (Belgium) and the State Committee for Scientific Research of the Republic of Poland funded a cooperation project (Bilateral Scientific and Technological Cooperation Project BIL01/80) between two Flemish and two Polish research centres. The Flemish partners were the Centre for Logic and Philosophy of Science of Ghent University and the centre with the same name of the Free University of Brussels. The Polish (...) partners were the Chair of Logic and Philosophy of Science of the University of Zielona Góra and the Group of Logic and Cognitive Science of N. Copernicus University (Toruń). (shrink)

EKONOMEN: Nej, det vi alla borde enas om är i stället att göra en rationell avvägning mellan olika samhällsmål. Vi har i själva verket genomfört flera mycket avancerade forskningsprojekt inom det nya området contingent valuation of violence, CVV. På grundval av noggranna analyser har vi t ex konstaterat att en våldtäkt bör värderas som en kostnad av 1237000 kronor, räknat i penningvärdet den 1 juli 2001.

Artikelns utgångspunkt är att dagens biomedicinska samhälle ger upphov till frågor om teknikens möjligheter och risker. Avstamp tas i Ulrich Becks diskussion om att dessa motpoler föder en reflexiv modernitet. Ambitionen är att undersöka hur detta reflexiva tillstånd försiggår på ett individuellt plan, närmare bestämt inom en yrkesgrupp som bedriver omdebatterad biomedicinsk forskning. Den empiriska ingången är diskussioner om etik som författaren har haft med forskare från Lund Stem Cell Center. Forskarnas funderingar präglas av komplexitet och motsägelsefullhet. Å ena sidan (...) förekommer ifrågasättande av den egna forskningen, å andra sidan en pragmatisk inställning som innebär att den laboratoriestyrda verksamheten blir riktgivande. Artikeln visar hur reflexioner om etik får ringa betydelse för hur biomedicinsk kunskap produceras – snarare blir de redskap för forskarna att göra yrkesverksamheten kulturellt hanterlig. Artikeln betonar samtidigt att på sikt får reflexiva etiska samtal betydelse för forskningens praxis. (shrink)

Tänk dig att du kommit som Robinson Crusoe till en nästan öde ö, dvs till en ö du trodde var öde till dess att du träffade Fredag. Fredag förefaller tala ett språk, men det är helt olikt varje språk du hittills stött på. Du bestämmer dig efter ett tag för att försöka lära dig det. Det förefaller gå bra. Av allt att döma får du god kontakt med Fredag. Ni delar med er av mat till varandra. Ni lyckas uppfatta en (...) del av varandras åtbörder: pekgester, uttryck för uppskattning, en anmodan att komma eller gå, och annat. På grundval av detta lyckas du, eller åtminstone förefaller det så, inleda ett samarbete med Fredag ifråga om att skaffa fram mat. Fredag börjar till och med hjälpa dig att bygga en inhägnad för några höns ni fångat. Under tiden detta pågår börjar du försöka använda en del ord eller andra uttryck du hört Fredag yttra. Du har t.ex. hört honom ibland yttra "ptocha" när ni pekat ut hönsfåglar för varandra, och försöker göra detsamma själv. Några gånger ler han uppmuntrande men andra gånger brummar han misstroget och gör en huvudrörelse som du börjat uppfatta som nekande. Du förstår först inte varför. Senare märker du att en fågel du pekat ut när Fredag gjort den nekande rörelsen plötsligt fäller ut vingarna och flyger ut ur inhägnaden. Samma sak händer igen. Och efter ett tag börjar du märka små skillnader i färg, ifråga om näbbens storlek och klornas längd, så att du själv kan skilja mellan fåglar som flyger iväg och fåglar som inte gör det. Du drar slutsatsen att "ptocha" står för den art av hönsliknande fåglar som har flygförmåga. Den här processen fortsätter. Du identifierar verb och adjektiv, pronomen, prepositioner och räkneord, liksom logiska partiklar som (Fredags motsvarigheter till) "och", "eller", "inte", "om..., så...". Du kan sätta ihop hela meningar som Fredag själv inte yttrat, men som består av delar som han yttrat.. (shrink)

Hur bör vi bete oss mot livsformer som är väldigt annorlunda än vi? Spelar det någon roll att de är annorlunda? Spelar det någon roll hur annorlunda? Etiken sysslar med många olika frågor som alla har att göra med hur vi bör hantera det faktum att det vi gör (eller inte gör) påverkar andra än oss själv. En fråga för etiken gäller vad som gör en handling rätt. Är det till exempel effekterna av handlingen, avsikten med handlingen, eller ligger det (...) i själva handlingen som sådan? En annan fråga för etiken är vad som har värde och ytterligare en är vilka olika slags värden det finns. Den fråga vi framför allt skall ägna oss åt här har att göra med vem man behöver ta etisk hänsyn till när man handlar eller fattar beslut, och varför. Man brukar fråga: ”Vad krävs för att vara ett moraliskt objekt” eller ”vad krävs för att ha moralisk status”? Det är två olika sätt att ställa samma fråga. I vårt fall skall vi försöka ta reda på om extrema livsformer kan ha moralisk status, det vill säga om vi måste ta hänsyn till dem när vi handlar eller fattar beslut som påverkar dem. (shrink)

Celem autora było udowodnienie, że kalwaria Mikołaja Zebrzydowskiego nie była (jak dotychczas twierdzono) wzniesiona na terenie pustostanu. Skopiowana na ziemiach pomiędzy Górą Żar a Górą Lanckorońską za traktatem Christiana Kruik van Adrichema Jerozolima obejmowała przede wszystkim królewszczyzny, głównie wsie Zakrzów, Stronie i Leśnicę. Nałożenie układu Miasta Świętego na tereny wiejskie spowodowało zabranie chłopom najbardziej urodzajnych pól znajdujących się na południowych stokach, a w konsekwencji m.in. głód i migrację. W związku z tym autor rozpatrzył fundację kompleksu jako powód zmian układów ruralistycznych (...) i przemieszczeń ludności chłopskiej. W tym celu zostały przeanalizowane odpisy z nieistniejących ksiąg kancelarii kościelnych, rzucające nowe światło na fundację polskiej Jerozolimy. Zawarte w nich wiadomości, uzupełnione informacjami ze źródeł Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Kurii Metropolitalnej i Archiwum Prowincji Bernardynów w Krakowie oraz z wydanymi drukiem materiałami dały spójny obraz sytuacji tenuty zakrzowskiej w XVII wieku. Już w pierwszej połowie tego stulecia nastąpił niemal całkowity upadek wsi Leśnica i zmiany organizacji wsi Stronie, którą końcem XVII wieku starano się ratować zakładaniem nowego osiedla na wzgórzu Niespiennik. Na pozostałych w rękach chłopów kamienistych polach, położonych na północnych stokach, rósł tylko owies. Poza tym spustoszenie przynosiły wylewy rzeki Stryszówki. Zaprowadzona przez Zebrzydowskiego fundacja odcisnęła się także na wiejskiej parafii Stryszów, której proboszcz zaczął od początku XVII stulecia notować spadek liczby przychodzących do stryszowskiego kościoła parafian i wydawanego mu z obu wsi mesznego. (shrink)

This article explores book of poems entitled Requiem for Saddam Hussein and Other Poems for the Poor in Spirit by Konrad Góra in the light of animal studies. Looking at the poetic and beyond poetic activity of its author, this work reffers to Joanna Żylińska's question about ethical living founded on understandig of life both as zoe and bios. Think of the special opposition of village and city is trying to read this book in connection with mentioned vision of life. (...) These both areas shows presentifications and redefinings of persona in poems from Requiem and beyond poetic activity. By concentrating on poems specific for „nature” and „civilization this research will show how the mechanism of subordinating bare life works and how it concerns to both sides of the opposition of village and city. This article ask also for non-victims community, position and power of modern literature and involvment. (shrink)